Trên tay Bell 505 Jet Ranger X: Trực thăng anh Đen ngồi rap

Bell 505 Jet Range X khi mới được tiết lộ được gọi là Bell SLS (Short Light Single) và nó thể hiện tham vọng quay trở lại thị trường trực thăng động cơ đơn, nhẹ, ngắn (SLS) với một sản phẩm được phát triển dựa trên phản hồi từ hiệp hội người dùng.

Do đó, Bell 505 Jet Range X được thiết kế mới hoàn toàn nhưng vẫn sử dụng lại một số thành phần khí động học như hệ thống rotor của chiếc Bell 206L-4 với 2 cánh, đi kèm với động cơ Safran HE Arrius 2R dùng công nghệ kiểm soát động cơ FADEC cho hiệu năng cao, đạt tầm bay tối đa 644 km, trần bay tối đa 5672 m và tốc độ tối đa 232 km/h. Đây cũng là chiếc máy bay đầu tiên thuộc phân khúc SLS được trang bị hệ thống khí cụ bay GARMIN G1000H với 2 màn hình 10,4″ cung cấp đầy đủ thông tin quan trong cho phi hành đoàn nhanh chóng, chính xác từ đó tăng cường tính khả năng nắm bắt tình huống và độ an toàn.

Tổng quan​

Tổng thể bên ngoài, Bell 505 Jet Range X có thiết kế streamline khí động học, đặc trưng với cabin bằng kính cỡ lớn. Chiếc trực thăng có chiều dài thân 10,53 m, rộng 1,52 m, cao 3,25 m. Chiều dài cánh quạt nâng là 11,28 m và trục rotor cho độ nghiêng tối đa 3,5 độ trong khi cánh quạt đuôi có chiều dài 1,65 m. Nếu tính từ điểm mút cánh nâng đến chóp đuôi thì Bell 505 dài gần 13 m, để dễ hình dung thì anh em có thể tượng tượng nó dài gần 3 chiếc Toyota Innova.

​

Là một chiếc trực thăng hạng nhẹ dùng 1 động cơ nên không gian bên trong cũng không rộng rãi lắm. Tổng thể tích phần cabin là 2,8 m3 trong đó không gian dành cho phi công là 1,08 m3 còn không gian hành khách là 1,73 m3. Mặc dù vậy thiết kế sàn phẳng, cabin mở cho phép chiếc trực thăng này có thể thiết lập lại không gian bên trong tùy theo mục đích sử dụng. Bell 505 có thể chở tối đa 4 hành khách hoặc hàng 3 ghế sau và ghế cơ phụ có thể được tháo rời hoàn toàn để chở hàng hóa.

​

Theo tiêu chuẩn với 3 ghế sau thì các ghế đều được thiết kế công thái học nhằm mang lại sự thoải mái tối đa cho hành khách với các gối tựa đầu, khoảng trống để chân đủ rộng để có thể duỗi thẳng và hệ thống dây an toàn. Khi không cần dùng đến các ghế sau, chúng có thể được tháo ra và cất gọn trong khoang hành lý thể tích 0,5 m3. Ngoài ghế tiêu chuẩn thì Bell còn cung cấp các tùy chọn ghế bọc da khác chất liệu và màu sắc. Thảm sàn cũng được thiết kế cùng màu với màu ghế.

​

Bell 505 có thiết kế cửa mở dạng vỏ sò (clamsell) và được mở từ phía phi công, khi bung cả 2 cửa thì khoảng rộng để hành khách lẫn phi công có thể ra vào lên đến 1,4 m. Không chỉ tạo sự thuận tiện cho hành khách mà đối với những ứng dụng chuyên chở thì khoảng trống này cho phép đưa hàng hóa cỡ lớn lên trực thăng dễ dàng. Những tính năng khác trong cabin còn có hệ thống liên lạc ICS tại 5 ghế ngồi, hệ thống làm ấm và chống sương mù.

​

Bell 505 được trang bị động cơ đơn Safran HE Arrius 2R turbin trục (turbo-shaft) đi kèm với công nghệ kiểm soát động cơ tiên tiến dual-channel FADEC. Đây là công nghệ mà Bell muốn nhấn mạnh và về cơ bản FADEC là một hệ thống tích hợp máy tính kĩ thuật số và nó sẽ kiểm soát hoàn toàn hoạt động của động cơ. FADEC sẽ dựa trên dữ liệu về điều kiện bay như mật độ không khí, vị trí cần ga (throttle lever), nhiệt độ động cơ, áp suất động cơ và nhiều thông số khác. Các thông số này sẽ được ECC (Electronic Engine Controller) tiếp nhận và phân tích 70 lần mỗi giây từ đó máy tính sẽ đưa ra các chỉ số hoạt động phù hợp cho động cơ chẳng hạn như mức nhiên liệu, vị trí của cánh tĩnh, van nhả dầu thủy lực và nhiều thành phần khác. FADEC cũng kiểm soát khởi động và khởi động lại động cơ.

Tất cả các yếu tố này nhằm mang lại hiệu năng tối đa cho động cơ đối với từng điều kiện bay và tính tự động hóa cao của FADEC giúp giảm tải đáng kể cho phi công. Về khía cạnh dual-channel (2 kênh) thì về cơ bản hệ thống gồm 2 kênh A và B điều khiển động cơ, chức năng giống nhau và bù trừ cho nhau. Tức là nếu một kênh bị hỏng hoặc đưa ra những chỉ thị sai lệch thì kênh kia sẽ sửa lại nhằm đảm bảo hiệu năng trong khi vẫn giữ được tính tự động cao nhất.

​

Bell 505 có trọng lượng khi không tải là 1,002 tấn, tải trọng hữu ích 667 kg (chở hàng hóa hay người bên trong) và khối động cơ Arrius 2R với công suất cất cánh tối đa 505 mã lực và công suất hành trình 459 mã lực cũng đủ mạnh để cho phép chiếc máy bay này kéo theo hàng với trọng lượng tối đa 680 kg. Động cơ dùng xăng hàng không tiêu chuẩn với dung tích bình xăng 321 lít.

​

Trên Bell 505, Bell Helicopter cho biết đây là chiếc trực thăng SLS đầu tiên được trang bị hệ thống khí cụ Garmin G1000H giúp mang lại cho phi công khả năng nhận biết tình huống tốt hơn. Hệ thống này gồm 2 màn hình 10,4″ LCD phân giải cao, đa chức năng, hiển thị nhiều thông số.

​

Tích hợp trong hệ thống Garmin G1000H là các thiết bị như bộ thu tín hiệu dẫn đường GPS/WAAS, VHF NAV, bộ truyền phát tín hiệu liên lạc VHF COM, các hệ thống quản lý động cơ và khung sườn máy bay GEA 71H, hệ thống tham chiếu độ cao GSU 75 (ADAHRS), từ kế, bản đồ, tỉ lệ tiêu hao nhiên liệu và rất nhiều loại cảm biến, cảnh báo khác như TAS (Traffic Advisory System), CAS (Collision Adoidance System) … Hệ thống này cũng có thể dễ dàng nâng cấp để bổ sung công nghệ Helicopter Synthetic Vision Tech (HSVT) để phi công có thêm nhiều dữ liệu bay quan trọng như bản đồ địa hình 3D, chướng ngại vật, không lưu …

Rất nhiều thứ hay trên chiếc máy bay này và điều hay nhất mà mình được biết là Tổng công ty trực thăng Việt Nam (VNH) đã ký hợp đồng mua 2 chiếc Bell 505 Jet Range X và sẽ sử dụng dòng trực thăng này cho các hoạt động như tìm kiếm, cứu nạn, đa chức năng đa nhiệm vụ và cho thuê du lịch. Giá của mỗi chiếc Bell 505 vào khoảng 1,07 triệu USD.