Beirut, Lebanon – Chỉ sau khi một vụ nổ lớn xé toạc Beirut, hầu hết mọi người ở Lebanon đã biết về 2.750 tấn ammonium nitrate được lưu trữ trong nhà kho tại cảng của thành phố.
– Vụ nổ của nguyên liệu được sử dụng trong bom và phân bón – đã tạo ra sóng xung kích huỷ diệt thủ đô của Lebanon, 135 người thiệt mạng và 5.000 người bị thương, 300.000 người đã mất nhà cửa , để lại một phần lớn thành phố là một mớ hỗn độn. Trong hậu quả tàn khốc của vụ nổ, nhiều người Lebanon đang trong trạng thái hoảng loạn và buồn bã trước sự hủy diệt đồng thời bày tỏ sự tức giận đối với những kẻ đã để điều này xảy ra.
– Phân tích các hồ sơ và tài liệu công khai cho thấy các quan chức cấp cao của Lebanon đã biết rằng ammonium nitrate được lưu trữ tại Hangar 12 của cảng Beirut trong hơn sáu năm. Và họ cũng nhận thức được những nguy hiểm mà nó gây ra, nhưng có lẻ đã phớt lờ.
– Hàng hóa amoni nitrat đã đến Lebanon vào tháng 9 năm 2013, trên một tàu chở hàng thuộc sở hữu của Nga treo cờ Moldova. Theo thông tin từ trang web theo dõi tàu, Fleetmon, tàu Rhosus đang đi từ Georgia đến Mozambique. Nó buộc phải cập cảng Beirut sau khi gặp sự cố kỹ thuật trên biển. Nhưng các quan chức Lebanon đã ngăn không cho con tàu ra khơi, và cuối cùng, nó bị chủ và thủy thủ đoàn bỏ rơi.
– Hàng hóa nguy hiểm của con tàu sau đó đã được dỡ hàng và đưa vào Hangar 12 của cảng Beirut, một công trình kiến trúc lớn màu xám đối diện với đường cao tốc Bắc-Nam chính của đất nước tại lối vào chính của thủ đô. Nhiều tháng sau, vào ngày 27 tháng 6 năm 2014, Giám đốc Hải quan Lebanon lúc đó là Shafik Merhi đã gửi một lá thư tới một thẩm phán Urgent Matters, yêu cầu giải pháp an toàn cho hàng hóa. Các quan chức hải quan đã gửi ít nhất 5 lá thư nữa trong vòng 3 năm tới – vào ngày 5 tháng 12 năm 2014, ngày 6 tháng 5 năm 2015, ngày 20 tháng 5 năm 2016, ngày 13 tháng 10 năm 2016 và ngày 27 tháng 10 năm 2017 – yêu cầu hướng dẫn và cảnh báo các mối nguy tiềm tàng.
– Họ đề xuất ba phương án: Xuất khẩu amoni nitrat, giao nó cho Quân đội Lebanon, hoặc bán nó cho Công ty chất nổ Lebanon thuộc sở hữu tư nhân.
– Một lá thư được gửi vào năm 2016 cho biết đã “không có hồi âm” từ các thẩm phán cho các yêu cầu trước đó. Vị giám đốc cảng cầu xin: “Trước nguy cơ nghiêm trọng của việc giữ những hàng hóa này trong nhà chứa với điều kiện khí hậu không phù hợp, chúng tôi tái khẳng định yêu cầu của chúng tôi là đề nghị cơ quan hàng hải tái xuất những hàng hóa này ngay lập tức để bảo vệ an toàn cho cảng và những người làm việc tại nó, hoặc để xem xét đồng ý bán số hàng này cho Công ty Chất nổ Liban.”
Một lần nữa, không có trả lời.
– Một năm sau, Daher, giám đốc Hải quan Lebanon mới, lại viết thư cho một thẩm phán. Trong bức thư ngày 27 tháng 10 năm 2017, Daher thúc giục thẩm phán đưa ra quyết định về vấn đề này vì “sự nguy hiểm … của việc để những hàng hóa này ở nơi chúng đang ở và những người làm việc ở đó”.
Gần ba năm sau, amoni nitrat vẫn nằm trong nhà chứa.
Vào khoảng 18h ngày 4/8 (giờ địa phương), vụ nổ lớn đã xảy ra ở kho chứa 2.750 tấn ammonium nitrate tại cảng ở thủ đô Beirut của Lebanon, tạo ra sức công phá tương đương 240 tấn thuốc nổ TNT huỷ diệt hơn 1/2 toàn thủ đô để lại một mớ hỗn độn “không có từ ngữ nào để miêu tả”.
– Trong nông nghiệp, phân amoni nitrat được bón ở dạng hạt và nhanh chóng hòa tan khi tiếp xúc với độ ẩm, cho phép nitơ – là chìa khóa cho sự phát triển của cây trồng – được giải phóng vào đất. Tuy nhiên, trong điều kiện bảo quản bình thường và không có nhiệt độ rất cao, rất khó để đốt cháy ammonium nitrate, Jimmie Oxley, giáo sư hóa học tại Đại học Rhode Island, nói với hãng tin AFP.
– Amoni nitrat là một chất oxy hóa – nó tăng cường quá trình đốt cháy và cho phép các chất khác bắt lửa dễ dàng hơn, nhưng bản thân nó không phải là rất dễ cháy. Đó là lý do tại sao nói chung có những quy tắc rất nghiêm ngặt về nơi nó có thể được lưu trữ: Ví dụ, nó phải được tránh xa nhiên liệu và nguồn nhiệt.
Đã có những báo cáo mâu thuẫn về nguyên nhân gây ra vụ nổ. Vụ nổ ban đầu được cho là do hỏa hoạn lớn tại một nhà kho chứa pháo gần cảng. Nhưng vào sáng thứ Tư, Thủ tướng Hassan Diab nói rằng khoảng 2.750 tấn amoni nitrat Thủ tướng Lebanon Hassan Diab hôm thứ Ba tuyên bố vụ nổ ở cảng là một “thảm họa quốc gia vô cùng lớn” và hứa rằng: “tất cả những người chịu trách nhiệm cho thảm họa này sẽ phải trả giá”.